Hava Kirliliği Nedir Kısaca? Nasıl Oluşur? Kaynakları Nelerdir?

Hava kirliliği nedir kısaca, havayı etkileyen ve genellikle azot, kükürt ve karbon oksitleri olan duman yada diğer zararlı gazların sebep olduğu bir tür çevre kirliliğidir.

Diğer bir deyişle, hava kirliliği karışmasıdır. Hava sebebiyle zehirli bir etkiye sahiptir.

Kısaca hava kirliliğine yazımızın devamında ulaşabilirsiniz. Bazı havayı kirleticiler zehirlidir. Bunların solunması sağlık sorunlarını beraberinde getirmektedir.

Kalp veya akciğer hastalığı, özellikle yaşlı, yetişkinler ve çocuklar üzerinde etkilidir. Hava kirliliği sebebiyle daha büyük risk altındadır.

Hava kirliliği, içeriden veya dışarıdan bağımsız olarak havanın kirlenmesine işaret eden bir formdur.

Atmosferdeki havaya biyolojik, fiziksel yada kimyasal bir değişiklik, kirlilik olarak nitelendirilir. Herhangi bir zararlı gaz, toz, duman atmosfere girdiğinde ve hava kirlendikçe bitkilerin, hayvanların ve insanların yaşamasını zorlaştırır.

Hava kirliliği, bu arada iki bölümde incelenebilir, görünmez hava kirliliği ve görünür hava kirliliği.

Yaşayan her şeyin sürdürülebilirliği, gazların bir kombinasyonundan kaynaklanmaktadır; bu gazların yüzdesindeki artış veya azalışın sebep olduğu dengesizlik sağlığımız için zararlı olabilir.

Küresel ısınma, atmosferdeki gazlardaki dengesizliğin doğrudan bir sonucu olarak, dünyamızı tehdit eden bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Hava Kirliliği Nasıl Oluşur?

Hava kirliliği, havadaki katı parçacıkların ve gazların bir karışımıdır. Araba emisyonları, fabrikalardan gelen kimyasallar, toz, polen ve küf partiküller. Bir gaz olan ozon, şehirlerdeki hava kirliliğinin önemli bir parçasıdır. Ozon, hava kirliliğini oluşturduğunda buna da smog denir.

Hava Kirliliğinin Kaynakları Nelerdir?

Hava Kirliliğinin temel nedenlerini inceleyelim:

 1.Fosil yakıtların yakılması

Petrol, kömür ve diğer fabrika atıkları gibi fosil yakıtların yanmasından salınan kükürt dioksit hava kirliliğinin başlıca sebeplerinden  biridir.

Uçaklar, arabalar, kamyonlar, ipler, trenler, dahil araçlardan yayılan kirlilik büyük miktarda kirliliğe neden olmaktadır. Günlük temel ulaşım ihtiyaçlarımızı neredeyse bunlarla karşılıyoruz.

Fakat, aşırı kullanımı, tehlikeli gazlar çevreyi kirlettiği için çevremizi yavaş yavaş zehirliyor. Yanlış veya eksik yanma sonucu ortaya çıkan ve genellikle araçlardan yayılan Karbon Monoksit, hem doğal hem de insan yapımı işlemlerden üretilen Azot Oksitler ile birlikte diğer bir önemli kirleticidir.

 2.Tarımsal faaliyetler

Amonyak, tarımla ilgili faaliyetlerden çok yaygın kullanılan yan üründür ve atmosferdeki en tehlikeli gazlardan biridir. Tarımsal faaliyetlerde böcek ilaçlarının kullanımı oldukça artmıştır. Havaya zararlı kimyasallar yayarlar ve ayrıca su kirliliğine sebep olabilirler.

3.Fabrikalardan ve egzozlardan yükselen gazlar

İmalat sanayileri havaya çok miktarda karbon monoksit, organik bileşikler, hidrokarbonlar, ve kimyasallar salgılar ve böylece hava kalitesini azaltırlar. İmalat sanayileri dünyanın her köşesinde bulunabilir ve bundan etkilenmeyen saha yoktur.

Petrol rafinerileri ayrıca havayı kirleten ve aynı zamanda toprak kirliliğine sebep olan hidrokarbonları ve diğer çeşitli kimyasalları serbest bırakır.

4.Madencilik işlemleri

Madencilik, yeryüzünün altındaki minerallerin büyük ekipmanlarla yapıldığı bir işlemdir. İşlem sırasında, havada büyük miktarda kirlenmeye neden olan toz ve kimyasal maddeler salınır. Ayrıca yakında oturan işçilerin akrabaları ve orada ikamet eden insanlarda bu kirlilikten nasibini alırlar.

5.İç hava kirliliği

Ev temizlik ürünleri, boya malzemeleri havada toksik kimyasallar yayar ve hava kirliliğine sebep olurlar. Evinizin duvarları boyandığı zaman nefese almanızı güçleştirecek hava oluşmaktadır.

Hava Kirliliğinin Sonuçları

Hava kirliliğinde birçok küresel sonuçları vardır. Detaylarına bakalım.

1.Solunum ve kalp problemleri

Hava Kirliliğinin etkileri oldukça endişe vericidir. Kanserle birlikte vücudun farklı reaksiyon göstereceği solunum ve kalp rahatsızlıkları yarattıkları bilinmektedir. Hava kirliliğinin dolaylı yada doğrudan etkileri sebebiyle birkaç milyon kişinin öldüğü bilinmektedir. Hava kirleticilere maruz kalan bölgelerdeki çocukların genellikle zatürre ve astımdan muzdarip olduğu söylenir.

2.Küresel Isınma

Diğer bir büyük etki, küresel ısınmadan dolayı dünyanın tanık olduğu değişikliklerdir. Dünya genelinde artan sıcaklıklarda, deniz seviyelerindeki artış ve daha soğuk bölgelerden ve buz dağlarında buzun erimesi, yerinden oynaması ne kadar büyük bir felaket ile karşı karşıya kaldığımızın göstergesidir.

3. Asit yağmuru

Fosil yakıtların yanması sırasında kükürt oksitler ve azot oksitler gibi zararlı gazlar atmosfere salınır. Yağmur yağdığında, su damlacıkları bu hava kirleticilerle birleşir, asidik hale gelir ve daha sonra asit yağmuru şeklinde yere düşer. Asit yağmuru insanlara, hayvanlara ve ekinlere büyük zarar verebilir.

4. Ötrofikasyon

Ötrofikasyon, bazı kirleticilerde bulunan yüksek miktarda azotun deniz yüzeyinde gelişip kendini yosun haline getirdiği ve balıkları, bitkileri ve hayvan türlerini olumsuz yönde etkilediği bir durumdur. Göllerde ve göletlerde bulunan yeşil renkli algler bu kimyasalın varlığından kaynaklanmaktadır.

5.Yaban hayatı üzerindeki etkisi

Tıpkı insanlar gibi, hayvanlar da hava kirliliğinin yıkıcı etkileriyle karşı karşıya kalmıştır. Havada bulunan toksik kimyasallar, vahşi yaşam türlerinde yeni bir yere taşınmaya ve alışkanlıklarını değiştirmeye zorlayabilir. Toksik kirleticiler, suyun yüzeyinde birikerek deniz hayvanlarını da etkileyebilir.

6. Ozon tabakasının tükenmesi 

Ozon, Dünya’nın stratosferinde bulunmaktadır ve insanları zararlı ultraviyole (UV) ışınlarından korumaktan sorumludur. Dünyadaki ozon tabakası, atmosferdeki klorofloro karbonlar, hidro klorofloro karbonların varlığından dolayı tükeniyor. Ozon tabakası ince ince gidecek, geri yeryüzünde zararlı ışınları yayacaktır ve daha sonra cilt ve göz ile ilgili sorunlara neden olacaktır. UV ışınları ayrıca bitkileri de etkileye bilmektedir.

Doğal Hava Kirlilik Kaynakları Nelerdir?

Doğal kirlilik kaynakları, rüzgarın çok az yeşil örtülü ya da hiç olmayan yerlerden taşınan tozları, canlıların vücutlarından salınan gazları (solunum sırasında insandan karbon dioksit, sindirim sırasında sığırdan metan, Fotosentez sırasında bitkilerden oksijen) içerir. Çeşitli yanıcı maddelerin, volkanik püskürmelerin, vb. Yanmasıyla birlikte kirli gazların salınmasından kaynaklanan duman, doğal kirlilik listesine de girer.

Hava Kirliliği Çözümleri 

Hava kirliliği olduğu gibi pek çok da çözümü vardır. Hemen bakalım.

1.Toplu taşıma kullanmak

İnsanları, kirliliği azaltmak için daha fazla toplu taşıma yöntemi kullanmaya teşvik etmeliyiz.

2.Enerji Tasarrufu

Dışarı çıkarken fanları ve ışıkları kapatmalıyız. Elektrik üretmek için çok sayıda fosil yakıt yakılmaktadır. Yakılacak fosil yakıtların sayısını azaltarak çevreyi bozulmadan koruyabilirsiniz.

3. Yeniden Kullanma ve Geri Dönüşüm 

Size yararı olmayan eşyaları atmamalıyız. Aslında onları başka bir amaç için tekrar kullanmayı denemeliyiz. Örneğin, tahıl veya bakliyat depolamak için eski kavanozları kullanabilirsiniz. Geri dönüşüm olan malzemeleri tercih etmeliyiz.

4.Temiz Enerji Kaynakları

Güneş, rüzgar ve jeotermal gibi temiz enerji teknolojileri bugünlerde çok tercih edilmelidir. Farklı ülkelerin hükümetleri, evleri için güneş panelleri kurmak isteyen tüketicilere hibe sağlamaktadır. Bu, hava kirliliğini gidermek için mükemmel fikirlerinden biridir.

5.Enerji dostu cihazlar kullanmalı

Tasarruflu aydınlatmalar  benzerlerine göre daha az elektrik tüketir. Daha uzun ömürlüdür, daha az elektrik tüketirler, elektrik faturalarını düşürmeye yardımcı olurlar ve daha az enerji tüketerek kirliliği azaltmanıza yardımcı olurlar.

Hava kirliliğinin azaltmak ve dengeyi yeniden kazanmak için dünya çapında kişisel, endüstriyel ve hükümet düzeyinde girişimde bulunulmaktadır. Bu, küresel ısınmayı yavaşlatmaya yönelik doğrudan bir girişimdir.

Kirleticileri azaltmak için alternatif ve geleneksel olmayan seçeneklere yönelik bir dizi yenilik ve deneyler görüyoruz. Hava kirliliği, insanlığın en büyük aynalarından biridir.  Bu arada yarınlara daha sağlam ve güzellikler ile devam etmek istiyorsak önlemlerimizi şimdiden almalıyız.

Bu yazımızda hava kirliliğinin insan ve çevreye etkilerini kısaca anlatmaya çalıştık.

Ayrıca hava kirliliğinin etkilerini maddeler halinde kısaca açıkladık, daha sonra hava kirliliğinin çözümlerini derledik, hava kirliliğinin bitkiler üzerinde nasıl bir etkiye sahip kısaca açıkladık umarım yazımızı beğenirsiniz. Yorum yapmayı unutmayın, eğer beğendiyseniz. Teşekkürler.